Anakin Skywalker (41 BBY – 4 ABY) – postać fikcyjna, jedna z głównych postaci sagi filmowej Gwiezdne wojny.

Ojciec Luke'a Skywalkera oraz Lei.

Początkowo Rycerz Jedi, pod wpływem Kanclerza Palpatine'a przeszedł na Ciemną Stronę Mocy i przyjął imię Darth Vader. Doprowadził do zniszczenia Zakonu Jedi i wspomógł przekształcanie Republiki w Imperium Galaktyczne. Przed śmiercią pomaga synowi pokonać Imperatora i tym samym wraca do zakonu Jedi.

Postać ta stanowi główny trzon Gwiezdnych Wojen. W epizodach IV – VI (stara trylogia) poznajemy jego historię gdy działał jako prawa ręka Imperatora aż do ostatecznego nawrócenia na Jasną Stronę Mocy (tytułowy Powrót Jedi). W epizodach I – III poznajemy jego wcześniejszą historię gdy dorasta i szkoli się na Rycerza Jedi a następnie zostaje podstępnie przeciągnięty na stronę zła przez samego Imperatora (tak się dokonuje tytułowa Zemsta Sithów).

Traumatyczne dzieciństwo i młodość, strach, ale i uczucia altruistyczne zdeformowane przez pychę zaprowadziły Anakina na stronę zła. Pochłonięty przez Ciemną Stronę, Darth Vader rozpoczął wypełnianie rozkazów Palpatine'a od rzezi w Świątyni Jedi. Następnie usunął przywódców separatystów, a ostatecznie, targany negatywnymi emocjami, oskarżył o zdradę swoją żonę i, w niezamierzony sposób, doprowadził do jej śmierci. Na planecie Mustafar starł się też ze swoim mistrzem i przyjacielem – Obi-Wanem. Mistrz Jedi wygrał pojedynek z Sithem wykorzystując brak wyobraźni tego ostatniego, nie zabił go jednak – pozbawiony nóg i ręki oraz niemal śmiertelnie poparzony Vader został ocalony przez Palpatine'a. Od tego czasu musiał jednak poruszać się w charakterystycznym czarnym pancerzu i masce, które wyposażone były w systemy podtrzymujące go przy życiu.

Vader przekonany był, że Padme zginęła z jego winy przed narodzinami ich dziecka – nie wiedział więc, że narodziła się i ocalała dwójka jego dzieci – Luke oraz Leia.

Przez następne lata Darth Vader zgodnie z planem Palpatine'a tępił nielicznych pozostałych przy życiu Jedi oraz innych przeciwników Imperialnego Nowego Ładu.

Darth Vader dowiadując się o przebywaniu pewnego Jedi na Kashyyyku udał się tam osobiście. Zabił go za pomocą duszenia Mocą. Podczas wykonywania tej czynności jego miecz świetlny został przyciągnięty przez jego syna, Galena Marka i w ten sposób Vader znalazł ucznia. Vader szkolił go, aby wspólnie z nim obalić Imperatora.

Po treningu Mroczny Lord wysyłał go na misje zabicia pozostałych przy życiu Jedi. Pierwszym celem był Generał Rahm Kota, walkę wygrał Galen Marek, czyli uczeń Vadera, lecz nie zabił Jedi, choć tak myślał. Następnym obiektem była mistrzyni Shaak Ti na planecie Felucia, mistrzyni także przegrała i jednocześnie zginęła. Marek końcowo przeszedł na Jasną Stronę mocy i pokonał swojego mistrza, ale nie zabił Sitha. Chcąc ocalić Rahma i Baila Organę poświęcił się i zginął z ręki Palpatine'a. Ta historia przedstawiona jest w grze "Star Wars: The Force Unleashed".
W roku 3 ABY na Bespinie Darth Vader spotkał się twarzą w twarz ze swoim synem, próbując przeciągnąć go na Ciemną Stronę. Starał się go skusić wizją obalenia Palpatine'a i wspólnego panowania nad Galaktyką, jednak młody Skywalker nie dał się przekonać ojcu. Szczęśliwie Luke uniknął śmierci. Pod wpływem kontaktu z synem w Vaderze zaczęły postępować zmiany psychologiczne (dostrzegane w jego wypowiedziach i zachowaniu), które ostatecznie doprowadziły do jego powrotu na stronę Dobra.
Ostateczna rozgrywka między Imperatorem, Vaderem i Skywalker'em, a także między Imperium Galaktycznym a Sojuszem Rebeliantów miała miejsce podczas Bitwy pod Endorem. Luke Skywalker oddał się w ręce Vadera, próbując nawrócić go na Jasną Stronę Mocy, ten jednak starał się być niewzruszony i doprowadził go, zgodnie z poleceniami, przed oblicze Palpatine'a. Tutaj Imperator próbował przeciągnąć Luke'a na Ciemną Stronę, aby zastąpić nim Vadera w roli swojego ucznia, dzięki czemu usunąłby pożytecznego, ale ciągle potencjalnie niebezpiecznego "wybrańca", w zamian zyskując nowego, w pełni zdrowego ucznia. Luke pokonał swojego ojca, jednak w ostatniej chwili nie zdecydował się go zabić. Vader ujrzał prawdziwe oblicze swego mistrza – Imperator gotów był go poświęcić, aby pozyskać nowego ucznia – tak jak to wcześniej uczynił z hrabią Dooku.

Widząc, że próba pozyskania Luke'a nie udała się, Palpatine postanowił zabić go przy użyciu Błyskawic Sithów. Widok cierpiącego i umierającego syna wyzwolił w końcu Dartha Vadera spod wpływu Ciemnej Strony Mocy – poświęcając swoje życie, zrzucił on Imperatora do szybu chłodzącego Gwiazdy Śmierci, zabijając go. Spadający Palpatine "wystrzelił" w górę błyskawice mocy, które przechodząc po metalowej poręczy poraziły też Vadera, powodując awarie systemów podtrzymujących go przy życiu. Vader przed śmiercią poprosił Luke'a o zdjęcie mu maski, co było niejako symbolem ostatecznego zwycięstwa Anakina nad Vaderem.

W ostatniej scenie Powrotu Jedi Luke przyglądał się duchom Anakina Skywalkera, Obi-Wana Kenobiego oraz Yody – wymownemu znakowi tego, że Anakin Skywalker ostatecznie "zjednoczył się z Mocą".